Hikaye Nedir?

Hikaye Nedir?

Öykü ya da hikaye, gerçek ya da gerçeğe yakın bir olayı aktaran kısa, düz yazı şeklindeki anlatıdır. Kısa oluşu, yalın bir olay örgüsüne sahip olması, genellikle önemli bir olay ya da sahne aracılığıyla tek ve yoğun bir etki uyandırması ve az sayıda karaktere yer vermesiyle romandan ayrılır.

Öyküde, olayın geçtiği yer sınırlı, anlatım özlü ve yoğundur. Karakterler genellikle sadece belli özellikleri yansıtılarak, belirli bir olay içinde gösterilir. Konu tümüyle düş ürünü olabileceği gibi, son derece gerçekçi de olabilir.

Hikayenin Kısa Tarihi

Eski Yunan’daki fabl ve kısa romanslar ile Binbir Gece Masalları, modern öykünün habercileri sayılır. Ancak öykü türü, bugünkü formuna 19. yüzyılda ulaşmıştır. İtalyan yazar Giovanni Boccaccio’nun “Decameron” adlı eseri, bilinen ilk öykü örneği olarak kabul edilir. Rus edebiyatında ise Gogol, Dostoyevski, Turgenyev ve Anton Çehov gibi ustalar, bu türün edebi eserler arasında sağlam bir yer edinmesini sağlamıştır.

Türkiye’de ise hikaye kavramı, diğer yeni türler gibi Tanzimat’tan sonra edebiyatımıza girmiştir. Türün bizdeki ilk gerçek temsilcisi Ömer Seyfettin‘dir. Daha sonra, özellikle bireyin toplum içindeki sorunlarına odaklanan Sait Faik Abasıyanık gibi yazarlar, Türk öykücülüğünün en önemli isimleri arasında yer almıştır.

Hikayenin Unsurları Nelerdir?

İyi bir hikaye şu beş temel unsurdan oluşur:

1. Olay: Hikayede üzerinde durulan yaşantı ya da durumdur.
2. Kişiler: Olayı yaşayan veya olaydan etkilenen karakterlerdir.
3. Yer (Mekan): Olayın yaşandığı çevre veya mekandır.
4. Zaman: Olayın yaşandığı dönem, an, mevsim ya da gündür.
5. Dil ve Anlatım: Hikayenin dilinin açık, akıcı ve günlük konuşma dilinden farklı olarak edebi bir nitelik taşımasıdır.

Hikayede Plan Nasıl Olmalıdır?

Bir hikaye genellikle üç bölümden oluşan bir plana sahiptir:

• Serim: Hikayenin giriş bölümüdür. Olayın geçtiği çevre ve kişiler tanıtılarak ana olaya hazırlık yapılır.
• Düğüm: Hikayenin bütün yönleriyle anlatıldığı, merak unsurunun tırmandığı en geniş bölümdür.
• Çözüm: Hikayenin sonuç bölümüdür ve merakın bir sonuca bağlanarak giderildiği yerdir.

Hikaye Çeşitleri Nelerdir?

Hikayeler temel olarak anlatım biçimlerine göre üçe ayrılır:

1. Olay (Klasik) Hikayesi

Bir olayı merkezine alan, serim, düğüm, çözüm planına sıkı sıkıya bağlı olan öykülerdir. Okuyucuda merak ve heyecan uyandırmayı hedefler. Fransız yazar Guy de Maupassant tarafından yaygınlaştırıldığı için “Maupassant Tarzı Hikaye” olarak da bilinir. Edebiyatımızdaki en önemli temsilcileri Ömer Seyfettin ve Refik Halit Karay’dır.

2. Durum (Kesit) Hikayesi

Bir olaydan çok, günlük yaşamın bir kesitini ve karakterin duygu durumunu anlatan öykülerdir. Belirgin bir sonucu yoktur, olayların akışı okuyucunun hayal gücüne bırakılır. Rus yazar Anton Çehov ile özdeşleştiği için “Çehov Tarzı Hikaye” olarak da bilinir. Edebiyatımızdaki en güçlü temsilcileri Sait Faik Abasıyanık ve Memduh Şevket Esendal’dır.

3. Modern Hikaye

İnsanların her gün karşılaştığı fakat üzerine düşünmediği durumların ardındaki gerçekleri, hayaller ve olağanüstülüklerle anlatan hikayelerdir. Bu anlayışın en güçlü temsilcisi Franz Kafka’dır.

Hikaye Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

İyi bir hikaye yazmak için şu ipuçlarına dikkat etmek gerekir:

• Anlatıcı Seçimi: Olayı birinci tekil kişi (“ben”) mi, yoksa üçüncü tekil kişi (“o”) mi anlatacak? Duyguları yansıtmak için birinci kişi, olayı daha geniş bir perspektiften sunmak için üçüncü kişi daha etkilidir.
• Göstermek, Anlatmamak: Uzun tasvirler yerine, olayı ve mekanı okuyucunun zihninde canlandıracak vurucu detaylar kullanın. Okuyucuya “karakter üzgündü” demek yerine, onun gözünden bir damla yaşın süzüldüğünü gösterin.
• Akıcı Diyaloglar: “dedi”, “diye sordu” gibi ifadeleri tekrar etmekten kaçının. Konuşma çizgileri ve doğru tonlama ile diyalogları daha doğal hale getirin.
• Etkili Dil Kullanımı: Uzun ve yorucu cümleler yerine, kısa ve net ifadeler tercih edin.

Seçme Hikayeler ve Sizin Hikayeniz

Seçme Hikayeler olarak biz, hem dünya edebiyatından hem de halk kültürümüzden derlediğimiz en seçkin örnekleri sizlerle buluşturuyoruz. Ama daha da önemlisi, sizin kendi kaleminizden çıkan özgün hikayelere bir yuva olmayı hedefliyoruz. Bu rehberden ilham alarak siz de kendi hikayenizi bizimle paylaşabilir ve binlerce okura ulaşabilirsiniz.